i. Wat gebeurt er als de leerplichtambtenaar wordt ingeschakeld?

De leerplichtambtenaar in jouw gemeente houdt toezicht op de naleving van de leerplicht van de leerlingen en controleert dus of de ouders en kinderen zich houden aan de Leerplichtwet. Leerplichtambtenaren kunnen bemiddelen, verwijzen naar de juiste instantie of voorlichting geven aan ouders, scholen of leerlingen.

Door de Leerplichtwet is ieder kind in Nederland volledig verplicht om onderwijs te volgen van zijn vijfde tot zestiende levensjaar. Daarna zijn kinderen kwalificatie-plichtig. Dit betekent dat kinderen, zo lang ze niet in bezit zijn van een startkwalificatie (Een startkwalificatie is een diploma op minimaal MBO-2, Havo of VWO niveau), tot hun achttiende verjaardag ook naar school moeten gaan. Lees hier meer over de rechten en plichten van het kind.

Wanneer wordt de leerplichtambtenaar ingeschakeld?
Als je kind vaak lessen mist zonder geldige reden, dan schakelt school de leerplichtambtenaar in. Scholen zijn verplicht schoolverzuim van meer dan 16 uur in 4 opeenvolgende lesweken te melden. Soms wordt ook korter ongeoorloofd schoolverzuim gemeld aan de leerplichtambtenaar omdat kortdurend schoolverzuim het begin kan zijn van langdurig en structureel verzuim en het wenselijk is dit te voorkomen.

Te laat in de les komen is ook een vorm van ongeoorloofd schoolverzuim.

Schoolverzuim
Aanhoudend schoolverzuim kan een serieuze bedreiging vormen voor de ontwikkeling van het kind. Om die reden hebben het Openbaar Ministerie, de Raad voor de Kinderbescherming, Halt en Ingrado (Ingrado is de branchevereniging van leerplichtambtenaren) gewerkt aan de Methodische Aanpak Schoolverzuim (MAS). Hierbij wordt ingezet op preventie en vrijwillige (jeugd)hulp. ‘Pas toe of leg uit’, is dus het motto.

Wat gebeurt als mijn kind school verzuimt?
De leerplichtambtenaar doet onderzoek naar de oorzaken van ongeoorloofd schoolverzuim. Als jouw kind twaalf jaar of ouder is en ongeoorloofd van de wegblijft, kan de leerplichtambtenaar een proces-verbaal opmaken en doorsturen naar Bureau Halt (een overheidsinstantie die jeugdcriminaliteit bestraft) voor een eventuele taakstraf. Ook ouders kunnen verantwoordelijk worden gesteld voor het ongeoorloofd verzuim van hun kind. De leerplichtambtenaar maakt in dat geval ook proces-verbaal op. De leerplichtambtenaar kan daarnaast een rol als bemiddelaar spelen als je kind van school wordt verwijderd of herplaatst wordt op een andere school. Dit blijft wel altijd de verantwoordelijkheid van school.

Wat mag de leerplichtambtenaar doen als mijn kind verzuimt?
De leerplichtambtenaar kan een officiële waarschuwing geven aan jou als ouder en aan het kind. Ook kan hij een proces-verbaal opmaken en deze naar Bureau Halt doorsturen in het geval van licht schoolverzuim, of naar het Openbaar Ministerie bij groter schoolverzuim. Daarbij gaat er ook een melding naar de Raad voor de Kinderbescherming. Ook kan de leerplichtambtenaar een melding doen bij Veilig Thuis, het meldpunt voor huiselijk geweld, als er tekens zijn die in de richting van kindermishandeling wijzen. Als de leerplichtambtenaar zich zorgen maakt over het kind, mag hij ook een melding worden doen in de Verwijsindex. Ten slotte kan de leerplichtambtenaar bij de Sociale Verzekeringsbank een melding doen, waarna de kinderbijslag (tijdelijk) stop kan worden gezet.

Wat kunnen de gevolgen zijn als mijn kind verzuimt?
Als de leerplichtambtenaar een proces-verbaal heeft opgemaakt, dan worden de jongere (vanaf 12 jaar) en/of de ouders officieel gehoord. De leerplichtambtenaar onderzoekt of het verzuim de schuld is van het kind, de ouders of allebei. Het proces-verbaal wordt vervolgens naar Bureau Halt of het Openbaar Ministerie gestuurd.

Het proces-verbaal wordt meestal naar Bureau Halt gestuurd als er sprake is van licht schoolverzuim en de jongere nog niet eerder met de politie of Bureau Halt in aanraking is gekomen. Als de Bureau Halt het proces-verbaal in behandeling neemt, blijft het kind buiten het justitieel traject en krijgt dus geen strafblad. Vaak gaat het om een leerstraf, gecombineerd met een taakstraf.

Als de jongere al vaker in aanraking met justitie of Bureau Halt is gekomen, of als het schoolverzuim erg groot is, stuurt de leerplichtambtenaar het proces-verbaal naar het Openbaar Ministerie gestuurd. De Officier van Justitie bepaalt dan of de zaak voor de rechter moet komen. Soms kan het ook worden afgedaan met een transactievoorstel, waarbij een strafvoorstel van maximaal 60 uur kan worden gedaan. Als de jongere en/of ouders wel voor de rechter moeten verschijnen, riskeren jongeren taakstraf, jeugdreclassering en een Voorlopige Onder Toezicht Stelling (VOTS) en riskeren de ouders een boete.